Kaldıraçlı işlemler, finansal piyasalarda yatırımcılara daha büyük pozisyonlar açma olanağı tanıyan bir finansal araçtır. Kripto para piyasasında da yaygın olarak kullanılan bu mekanizma, yatırımcının kendi sermayesinin üzerinde işlem yapmasını sağlar. Kaldıraçlı işlemler, potansiyel kazançları artırma imkanı sunarken, aynı zamanda riskleri de artırır. Kaldıraç kullanımı, özellikle yüksek volatiliteye sahip kripto para piyasalarında önemli bir strateji olabilir.
Kaldıraç, temelde yatırımcıya daha büyük bir pozisyon açma imkanı tanır. Kaldıraç oranı, yatırımcının borç olarak aldığı miktarın kendi sermayesine oranını ifade eder. Örneğin, 1:10 kaldıraç oranı, yatırımcının yalnızca 1 birim kendi sermaye ile 10 birimlik bir pozisyon açabileceğini belirtir. Bu durumda, yatırımcı 10.000 dolarlık bir pozisyon açmak için sadece 1.000 dolar teminat yatırır.
Kaldıraç kullanmanın temel avantajı, daha küçük bir sermaye ile daha büyük bir pozisyon açma fırsatı sunmasıdır. Ancak, bu avantajın yanında riskler de bulunmaktadır. Yatırımcılar, kaldıraçlı işlemler sırasında marj çağrısı (margin call) riskiyle karşılaşabilirler: Bu, pozisyonun olumsuz bir şekilde hareket etmesi durumunda ek teminat yatırmalarını gerektirir.
Kripto para piyasasında kaldıraçlı işlemler, genellikle vadeli işlemler (futures) veya marjin ticareti (margin trading) aracılığıyla gerçekleştirilir. Örneğin, bir yatırımcı Bitcoin (BTC) üzerinde 1:5 kaldıraç kullanarak işlem yapmak isteyebilir. Bu durumda, yatırımcı 1 BTC satın almak için 10.000 dolar yatırması gerekirken, 2.000 dolar teminat yatırarak bu pozisyonu açabilir. Eğer Bitcoin fiyatı %5 artarsa, yatırımcının kazancı %25 olacaktır. Ancak, fiyat %5 düşerse, kayıp da %25 olacaktır.
Kaldıraçlı işlemler yüksek kazanç potansiyeli sunsa da, riskler de oldukça büyüktür. Özellikle kripto para piyasalarının yüksek volatilitesi, ani fiyat hareketlerine neden olabilir. Örneğin, bir yatırımcı 1:10 kaldıraç kullanarak Ethereum (ETH) alımı yaptıysa ve ETH fiyatı %10 düşerse, yatırımcının kaybı %100 olacaktır. Bu durumda yatırımcının teminatı tamamen tükenebilir ve borçlanabilir.